خواص تمشک

۱- تنظیم فشار خون

پژوهشی به منظور بررسی اثر تمشک بر کاهش فشار خون روی موش های آزمایشگاهی انجام شد. موش ها با عصاره ی تمشک با دو دوز روزانه ۱۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم و ۲۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم به مدت ۵ هفته تحت درمان قرار گرفتند. در انتهای آزمایش غلظت سرمی اکسیدنیتریک، سوپراکسید دسموتاز و اندوتلین پلاسما تعیین شد. نتایج نشان داد که مصرف عصاره ی این میوه، به خصوص دوز بالای آن به طرز چشمگیری باعث کاهش فشار خون در موش شد. این نتایج همچنین نشان داد که عصاره ی تمشک باعث افزایش اکسیدنیتریک و سوپراکسید دسموتاز سرم و کاهش اندوتلین پلاسما می شود. این خاصیت تمشک وابسته به دوز است و به دلیل افزایش فعال سازی اکسیدنیتریک و بهبود عملکرد اندوتلیال عروقی از طریق آنتی اکسیدان های این گیاه است. تمشک غنی از پلی فنول است که این ترکیبات اثر محافظتی بالقوه ی قلبی ـ عروقی دارند. پلی فنول ها از راه انتشار یا افزایش فعالیت بیولوژیکی اکسید نیتریک باعث گشاد شدن رگ های خونی می شوند.

۲- کاهش وزن

سال ۲۰۰۵، پژوهشی برای بررسی کتون تمشک بر کاهش وزن و سوخت و ساز، روی موش ها در محیط آزمایشگاه انجام شد. موش ها به مدت ۱۰ هفته رژیم غذایی پر چرب به همراه دوز ۰/۵ و ۱ و ۲ درصد کتونِ تمشک دریافت کردند. کتون تمشک ترکیب معطرِ این میوه و ساختار آن شبیه کپسایسین و سینفرین است و از بالارفتن وزن بدن و ایجاد بافت چربی در کبد جلوگیری می کند. این ترکیب نور اپی نفرین را افزایش داده و به این ترتیب سوخت و ساز چربی ها نیز افزایش می دهد. یافته های این آزمایش نشان داد که ترکیب کتون تمشک سوخت و ساز چربی را افزایش داده و به کاهش وزن و درمان کبدچرب کمک می کند. به نظر می رسد این سازوکار ناشی از تغییر متابولیسم چربی یا افزایش سوخت و ساز چربی در نتیجه ی افزایش نور اپی نفرین باشد.

محققان در پژوهش دیگری (منتشر شده در سال ۲۰۱۰) نشان دادند که کتون تمشک سطح هورمون آدیپونکتین را افزایش می دهد، پس، با افزایش چربی سوزی، وزن کاهش می یابد.

۳- ضد التهاب

پژوهش ها نشان می دهد که آنتی اکسیدان ها و تانن تمشک از ایجاد التهاب در معده، روده، استخوان ها و سیستم قلبی ـ عروقی و همچنین از انحطاط کلاژن (پروتئین اصلی بافت همبند) جلوگیری کرده و به ترمیم سلول ها یاری می رسانند.پژوهش دیگری نشان می دهد که الاژیک اسیدتمشک، ضد التهاب است و از فعالیت یا تولید بیش از حدِ برخی آنزیم ها مثل سایکلواکسیژناز ۲ جلوگیری می کند. براساس مطالعات حیوانی، اسید الاژیک التهاب ناخواسته و یا بیش از اندازه را هم مهار می کند.

مطالعات آزمایشگاهی روی موش ها نشان می دهد که عصاره ی  این میوه، خواص ضد التهابی قوی تری نسبت به آسپرین دارد. ترکیبات تمشک با مهار آنزیم هیالورونیداز به کاهش التهاب کمک می کند. پژوهش دیگری نشان داد که تانن دلیل مهار آنزیم هیالورونیداز است. ترکیب سیانیدین-۳-O-گلوکوزید عصاره ی تمشک با مهار تولید اکسیدنیتریک اثرات ضد التهابی هم دارد.

سانجیوانی و همکاران پژوهشی انجام دادند که برمبنای آن، آلاگیتانین عصاره ی تمشک، منجر به کاهش التهاب در معده ی موش های آزمایشگاهی شد. نتایج ثابت کرد که ترکیب آلاگیتانین این عصاره، در برابر التهاب معده ی موش ها اثر حفاظتی دارد. آلاگیتانین، TNFa را مهار می کند. عامل نکروز تومور آلفا یا  (TNFa)، یکی از مهمترین واسطه ها در ایجاد علائم التهاب حاد در بدن انسان است. بر این مبنا، مصرف عصاره ی تمشک از خطر ابتلا به زخم معده می کاهد.

۴- ترمیم زخم

پژوهشی در سال ۱۳۹۴ در مجله ی دیابت و متابولیسم ایران به بررسی اثر تمشک بر بهبود زخم پرداخت. در این پژوهش چگونگی اثر عصاره ی تمشک بر بهبود زخم در موش های نر دیابتی، بررسی شد. آنتوسیانین های تمشک خاصیت آنتی اکسیدانی منحصر به فرد و خاصیت ضد میکروبی مثل قابلیت جلوگیری از رشد بیش از حد باکتری و قارچ در بدن، دارد. این میوه، غنی از مالیک اسید، تانن و آنتی اکسیدان هایی مثل B,C,A و K است که تمامی این ترکیبات آثار ضد التهابی داشته و بهبود دهنده ی زخم هستند. تمشک سرشار از فلاونوئید هم هست که این ترکیب خواص آنتی اکسیدانی مؤثری در خنثی کردن رادیکال های آزادِ اکسیژن دار و توان بالایی در ترمیم زخم های دیابتی دارد. نتایج آزمایش روی موش ها نشان داد که عصاره ی تمشک ساخت کلاژن را تحریک می کند، دسته هایی از کلاژن با قطر بیشتری تشکیل می دهد و در نتیجه بر سرعت بهبودی زخم ها می افزاید.

۵- ضد میکروب

پژوهشی برای ارزیابی آثار آنتی باکتریال عصاره ی الکلی تمشک در دانشگاه علوم پزشکی تبریز بصورت invitro انجام شد. نتایج نشان داد که عصاره ی تمشک، بر دو سویه ی باکتری استافیلوکوکوس اورئوس و لیستریا و قارچ کاندیدا تأثیرگذار بود. بنابراین عصاره ی الکلی تمشک، تأثیر ضدباکتری و ضدقارچی قوی از خود نشان داده است. استفاده از این گیاه در غلظت های بالاتر و روش های دیگر عصاره گیری، آثار آن را روشن تر خواهد کرد. باتوجه به آثارِ ضد میکروبی این گیاه بر باکتری ها، می توان آن را در فرآورده های ضدمیکروبی در صنایع داروسازی و غذایی بکار گرفت.

۶- ضد سرطان

مطالعات دکتر دانیل نیکسون از موسسه ی سرطان آمریکا نشان می دهد که اسیدالاژیکِ تمشک، مانع از بروز سرطان می شود. این پژوهش نشان می دهد که یک فنجان تمشک حاوی حدود ۴۰ میلی گرم اسیدالاژیک است. افزایش غلظت این اسید در بدن منجر به از بین رفتن رشد سلول های سرطانی از طریق فرآیند آپوپتوز(مرگ سلولی) می شود. این فرآیند بدون آسیب رساندن به سلول های طبیعی بدن، به طور چشمگیری مانع از رشد و گسترش سلول های سرطانی است. این یافته ها نشان می دهد که تمشک می تواند از ایجاد سرطان های روده ی بزرگ، سینه، پوست، پروستات، مری و لوزالمعده جلوگیری کند. الاژیک اسید با از بین بردن رادیکال های آزاد از بدن در برابر سرطان های مختلف محافظت می کند.

۷- تنظیم قند خون

پژوهش ها نشان می دهد که دو ترکیب Rheosmin و Tilirosideتمشک برای افراد مبتلا به قندخون مفید است. Tiliroside تولید آدیپونکتین در بدن را تحریک می کند. آدیپونکتین به حفظ قند و سطح انسولین در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک می کند و نقشی کلیدی در تنظیم قند و چربی خون دارد. Rheosmin هم بر سوخت و ساز چربیِ بدن می افزاید. افزون بر آن، قندِ طبیعیِ تمشک یعنی فروکتوز، برای سوخت و ساز به انسولین نیاز ندارد.