خواص گیاه نعناع

۱- بهبود عملکرد دستگاه گوارش

در پژوهشی روی نمونه های حیوانی مشخص شد که منتول نعناع از پوشش داخلی معده در برابر اثرات منفی داروهای مسکن و الکل محافظت می کند و نقش بالقوه ای در جلوگیری از ایجاد زخم معده ناشی از مصرف الکل یا زیاده روی در مصرف مسکن ها دارد. یک مطالعه ی کارآزمایی بالینی دوسوکور روی ۱۰۷ خانم که سزارین شده بودند در شهرستان سبزوار انجام شد. پیش از مصرف دارو، صداهای روده شنیده شد. سپس برای بیماران، دارو و دارونما به میزان ۴۰ قطره در ۳۰ سی سی آب در ۳ نوبت تجویز کردند. براساس این نتایج، مصرف عصاره ی نعناع خروج گاز از معده را کاهش می دهد.

نورالدینی مطالعه ای با عنوان تأثیر عرق نعناع بر میزان ترشح اسید معده ی موش صحرایی نر در سال ۱۳۸۳ در کاشان انجام داد. این تحقیق روی ۶۰ موش صحرایی نر انجام شد. یافته ها نشان داد، میزان ترشح اسید معده در موش های دریافت کننده ی عرق نعناع کاهش معنی داری نشان می دهد. عرق نعناع با دوز ۹ میلی گرم بر کیلوگرم اسید معده را به میزان چشمگیری کاهش داد که با افزایش دوز مصرفی بر تأثیر عرق نعنا، بسیار افزوده شد. نتایج نشان داد که مصرف خوراکی عرق نعناع موجب کاهش برگشت پذیری اسیدمعده ی موش صحرایی می گردد و به کارگیری آن در بیماران مبتلا به مشکلات گوارشی، برای کاهش مصرف آنتی اسید توصیه می شود.

۲- ضد درد و ضد التهاب

نتایج پژوهش روی موش های آزمایشگاهی نشان می دهد که نعناع اثر ضددرد دارد. از این روی، مشابه داروی ایندومتاسین(داروی ضد التهاب) عمل می کند.پژوهشی منتشر شده در مجله ی علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان اثر ضددردی و ضد التهابی عصاره ی  نعناع روی موش های آزمایشگاهی را بررسی کرد. در این آزمایش عصاره در دوزهای۲۰ ،۴۰ ،۶۰ ،۹۰ و۱۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم به صورت داخل صفاقی به موش ها تزریق شد. سپس اثر ضد درد و ضد التهابی آن با استفاده از تست های فرمالین و گزیلن تعیین گردید. نتایج حاصل از تزریق عصاره ی آبی نعناع و مقایسـه ی آنهـا بـا گروه شاهد، تأثیر معنی داری در کاهش التهاب و کاهش درد در فاز مزمن نشان داد. همچنین گزارش شده که منتول موجود در عصاره ی آبی نعناع، جریان و انتقال سیگنال درد را مهار می کند و منجر به کاهش احساس درد می شود. احتمال دارد آثار ضد التهابی عصاره ی نعناع به دلیل مهار سیستم های آنزیمی از قبیل مسیرهای سیکلواکسیژناز و ۵ -لیپواکسیژناز در متابولیسم آراشیدونیک اسید(ماده واسطه ی التهاب) باشد.

مطالعه ی کارآزمایی بالینی دو سوکوری هم، با هدف تعیین تأثیر اسانس نعناع بر شدت درد پس از سزارین، در شهر سبزوار انجام گرفت. در این تحقیق ۱۰۷ زن سزارین شده(۴۷ نفر گروه دارونما،۶۰ نفر گروه دارو) را مطالعه کردند. دارو و دارونما به میزان ۳ دوز ۴۰ قطره ای هر ۲۰ دقیقه به زنان خورانده شد و با استفاده از مقیاس دیداری، میزان تأثیر اسانس نعناع بر شدت درد ارزیابی شد. یافته ها نشان داد که میزان شدت درد در گروه دارو نسبت به گروه دارونما در۲۰ دقیقه ی دوم و۲۰ دقیقه ی سوم و ۱۲۰ دقیقه پس از مصرف عصاره ی نعناع به طور معنی داری کاهش داشت.

۳–ضدآندروژن

ازدیاد آندروژن، وضعیت پاتولوژیکی در زنان است که ابتدا به صورت عضلانی شدن بدن بروز می کند. پرمویی رایج ترین عارضه ای است که همراه ازدیاد آندروژن مشاهده می شود. پژوهش های اخیر در ترکیه نشان داده که دم کرده ی نعناع دارای خواص ضد آندروژنی است. خاصیت ضد آندروژنی نعناع با تأثیر بر استرس اکسیداتیو و کاهش ترشح گنادوتروپین ها از هیپوفیز در ارتباط است. گنادوتروپین ها گیرنده ی پروتئینی را فعال کرده، باعث ارتقاء آنزیم کلسترول سنتتاز می شوند. کلسترول و LH در تولید تستوسترون نقش دارند. نعناع با کاهش دسترسی به کلسترول و  LH، سبب کاهش تستوسترون می شود.

گارنت در سال ۲۰۱۰ در پژوهشی نشان داد که چای نعناع در کاهش آندروژن ها مؤثر است و اثر ضد آندروژنی آن در سندروم تخمدان پلی کیستیک ثابت شد. نتایج این پژوهش نشان داد میانگین تستوسترون آزاد و توتال و دهیدروتستوسترون سولفات به طور معنی داری در گروه دریافت کننده ی نعناع نسبت به دارونما کاهش یافته است.

 آکداگن و همکاران در سال ۲۰۰۷ پژوهشی با عنوان« اثر چای نعناع بر سطوح آندروژن زنان مبتلا به هیرسوتیسم» انجام دادند.۴۱ خانم مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک وارد این پژوهش شدند. این افراد روزانه، به مدت ۵ روز، دو فنجان چای نعناع مصرف کردند. نتایج نشان داد پس از مصرف چای نعناع، از میزان تستوسترون آزاد به طور معنی داری کاسته شد. کومار و همکاران در سال ۲۰۰۸ در پژوهشی با عنوان«نعناع و تأثیر آن بر استرس اکسیداتیو هیپوتالاموس و آنتی آندروژنهای بیضه در موش نر و تغییر سطح هورمون ها و آنزیم ها» به این نتیجه رسیدند که نعناع دارای خواصی است که سبب کاهش استرس اکسیداتیوها می شود و بدنبال آن ترشح گنادوتروپین از هیپوفیز کاسته شده ودر نتیجه تولید تستوسترون کم می شود.

۴–ضد میکروب

پژوهشی با هدف مطالعه ی«ارزیابی فعالیت ضدمیکروبی اسانس و عصاره ی آبی نعناع بر رشد باکتری های Escherichia coli ،  Staphylococcus aureus انجام شد. این دو باکتری عامل ایجاد کننده ی بسیاری از آلودگی های باکتریایی در علم پزشکی و صنعت غذایی هستند. در این مطالعه بررسی حساسیت باکتری ها به اسانس و عصاره در سه غلظت صفر ،۵۰ و ۱۰۰ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که اسانس نعناع از رشد هردو باکتری به طرز چشمگیری جلوگیری می کند. در این بررسی مشخص شد، باکتری Escherichia.coli  حساسیت بیشتری نسبت به عصاره و اسانس نعناع در مقایسه با  Staphylococcus aureus از خود نشان داد، ضمن اینکه افزایش غلظت اسانس و عصاره سبب افزایش اثر بازدارندگی بر رشد باکتری ها می شود به گونه ای که اختلاف معنی داری بین غلظت ۵۰ و ۱۰۰ است.

سینگ و همکارانش در سال ۲۰۱۱ پژوهشی با عنوان« اثر آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی نعناع» انجام دادند. این پژوهش نشان داد که روغن نعناع اثر ضدباکتریایی قوی داشته که می توان آن را با اثر آنتی بیوتیکی جنتامایسین برابر دانست.پژوهشی دیگر در سال ۱۹۹۹روی ۶۶ نفر با سابقه ی ویروس تبخال انجام گرفت که حداقل چهار بار در سال دچار این بیماری می شدند. نتایج حاکی از آن بود که استفاده از عصاره ی الکلی نعناع باعث مقاومت بیشتر نسبت به این بیماری شد، و دوره ی التیام در بیماران را هم کوتاه تر کرد.

 ۵- درمان سرماخوردگی و سرفه

پژوهش ها نشان می دهد که منتول نعناع داروی طبیعی ضد احتقان است و به از بین بردن مخاط و خلط گلو کمک می کند. منتول همچنین اثر خنک کننده دارد و به ویژه به صورت دمنوش به تسکین گلو درد کمک می کند. همچنین خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی نعناع به تسکین التهاب دستگاه تنفسی در افراد مبتلا به آسم و مشکلات تنفسی و تسکین احتقان و سرفه و آلرژی مرتبط با سرماخوردگی کمک می کند. براساس مطالعات مرکز پزشکی دانشگاه مریلند نوشیدن ۴ تا ۵ فنجان چای نعناع در روز، بین وعده های غذایی، گلودرد و سرفه را تسکین می دهد.

پژوهش دیگری نشان می دهد که اسید رزمارینیک نعناع تولید لکوترین را مهار می کند و از خطر ابتلا به بیماری رینیت آلرژیک می کاهد.