خواص پرتقال

۱-کاهش علائم سندروم پیش از قاعدگی

پژوهشی در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی دانشگاه شهید بهشتی انجام شده و نتایج آن در فصلنامه ی باروری و ناباروری منتشر شده است. این پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی دوسوکور بود که روی ۸۰ نفر دانشجوی ساکن خوابگاه انجام شد. نمونه های پژوهش به مدت دو ماه متوالی فرم ثبت وضـعیت روزانه ی آینده نگر را تکمیل کردند و پس از تأیید قطعی تشخیص سندرم پیش از قاعدگی به طور تصادفی به دو گروه۴۰  نفری تقسیم شدند و به مدت دو ماه متوالی با ۱۰ قطره اسانس پوست پرتقال یا دارونما، سه بار در روز، حداقل ۱۴ روز پیش از قاعدگی تحت درمان قرار گرفتند. هر دو گروه از نظر متغیرهای زمینه ای نظیر سن و شـدت علائـم پیش از استفاده از پوست پرتقال اخـتلاف معنی داری نداشتند. میزان کاهش شدت علایم سندرم پیش از قاعدگی، پس از مصرف اسانس پوست پرتقال ۴۶/۰۸ % و در گروه دارونما ۱۴/۲۱ % بود که بین میزان کاهش شدت علایم بین دو گروه اختلاف معنی داری وجود داشت.

نتایج نشان داد که اسانس پوست پرتقال در بهبود علایم جسمی و روانی سندرم پـیش از قاعـدگی مـوثر است.

۲-ضد میکروارگانیسم های بیماری زا

نتایج یک بررسی ـ منتشر شده در مجله ی علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران ـ نشان می دهد که عصاره ی متانولی پوست پرتقال بر میکروارگانیسم های بیماری زا مؤثر است. این بررسی نشان می دهد که بیشترین تأثیر عصاره بـر قارچ کاندیدا آلبیکانس و اسـتافیلوکوکوس اورئـوس و کمترین تأثیر آن بر اشرشیاکلی بوده است. در این بررسی تأثیر عصاره ی پرتقال بر میکروارگانیسم های گرم مثبت و قـارچ (استافیلوکوکوس اورئوس و کاندیدا البیکانس) بیشتر از میکروارگانیسمهـای گرم منفی(اشریشیاکلی) بود که می تواند به سبب وجود دیواره ی سلولی ضخیمتر در باکتریهای گرم منفی باشد.

۳-ضد درد و التهاب

در پژوهشی که نتایج آن در فصلنامه ی علمی پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران منتشر شده است، اثر ضد دردی و ضد التهابی ترکیب لیمونن پرتقال در موش صحرایی بررسی شد. در این پژوهش، اثر ترکیب لیمونن روی موش صحرایی نر مطالعه شد. عصاره ی پوست پرتقال با سه دوز ۲۰ ،۳۰ و ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم به موش ها تزریق شد که هر سه دوز، اثر ضددردی و ضد التهابی از خود نشان دادند. در این میان دوز ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم، بیشترین اثر ضد دردی را نشان داد. نتایج این آزمایش نشان داد که ترکیب لیمونن پوست پرتقال اثر ضد دردی و ضد التهابی دارد. لیمونن با مهار آنزیم های سیکلواکسیژناز و آراشیدونیک مانع فعالیت پروستاگلاندین ها شده و از این طریق به کاهش درد و التهاب کمک می کند. با توجه به نتایج بدست آمده در این پژوهش بـه نظـر می رسد که می توان لیمونن را جـایگزین مناسبی بـرای داروهـای ضد درد و ضد التهاب مثل مورفین و دگزامتازون دانست.

۴-تنظیم کلسترول

یک مطالعه ی کارآزمایی بالینی نشان می دهد که مصرف روزانه ۷۵۰ میلی لیتر آب پرتقال به کاهش کلسترول بدخون کمک می کند. در این پژوهش ۱۶ مرد و ۹ زن مبتلا به تری گلیسیرید و کلسترول LDL بالا، آزمایش شدند. شرکت کنندگان به مدت ۴ هفته به طور تصادفی روزانه ۱، ۲ و ۳ لیوان آب پرتقال مصرف کردند. (هر لیوان آب حاوی ۲۵۰ میلی لیتر است ). نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف ۳ لیوان آب پرتقال در روز (۷۵۰ میلی لیتر) باعث کاهش غلظت کلسترول LDL به میزان ۱۶ درصد و افزایش HDL به میزان ۲۱ درصد شد.

همچنین پژوهشی منتشر شده در مجله ی تحقیقات تغذیه در سال ۲۰۱۰، نشان می دهد که نوشیدن آب پرتقال به مدت ۶۰ روز به کاهش کلسترول بدخون (LDL) کمک می کند.

۵-بهبود عملکرد قلب و عروق

یک مطالعه ی کارآزمایی بالینی در سال ۲۰۱۲، نشان می دهد که پتاسیم پرتقال، خطر ابتلا به فشارخون بالا و سکته را کاهش می دهد. فولات پرتقال هم با کاهش سطح هموسیستئین، از خطر ابتلا به بیماری های قلبی ـ عروقی می کاهد. این مطالعه نشان داد خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی ـ عروقی در افرادی که روزانه ۴۰۶۹ میلی گرم پتاسیم مصرف کردند، در مقایسه با افرادی که فقط ۱۰۰۰ میلی گرم پتاسیم مصرف کردند، ۴۹ درصد کاهش یافت.

۶-درمان سنگ کلیه

برمبنای پژوهش جدیدی که نتایج آن در Clinical Journal of the American Society of Nephrology منتشر شده است مصرف روزانه یک لیوان آب پرتقال، خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش می دهد. این مطالعه نشان می دهد که سیترات آب پرتقال، اسیدیته ی ادرار را کاهش می دهد و از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می کند. این محققان عقیده دارند که آب پرتقال گزینه ی درمانی مناسبی برای بیمارانی است که نمی توانند داروی سیترات پتاسیم مصرف کنند.

مطالعه ی کارآزمایی دیگری در موسسه ی تحقیقات بالینی در دالاس تگزاس نشان می دهد که مصرف آب پرتقال از ایجاد سنگ در کلیه پیشگیری می کند. در این مطالعه ۱۳ نفر،۳۲۵ میلی لیتر آب پرتقال به مدت ۳ بار در روز مصرف کردند. نتایج نشان داد که آب پرتقال باعث افزایش سیترات (سیترات از تشکیل سنگ کلیه جلوگیری می کند) و کاهش کریستال های اسیداوریک و کلسیم اگزالات در ادرار شد. محققان عقیده دارند که پتاسیم آب پرتقال از ایجاد سنگ کلیه ناشی از کلسیم اگزالات جلوگیری می کند.

۷-ضد سرطان

مطالعات نشان می دهند که لیمونن و لیمونین پرتقال فعالیت آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز را افزایش می دهند. گلوتاتیون ترانسفرازها از خانواده ی آنزیم های سم زدا هستند و ترکیبات طبیعی و خارجی سمی را از طریق تری‏پپتید گلوتاتیون سم زدایی می‏کنند. این ترکیبات (لیمونن و لیمونین) رشد و افزایش سلول های سرطانی و تومور را مهار می کنند و خطر ابتلا به سرطان ها به خصوص سرطان های ریه و سینه را کاهش می دهند.

در پژوهش دیگری، شواهد حاصل از مطالعات در شرایط آزمایشگاهی نشان می دهد که فلاونوئیدهای آب پرتقال خطر ابتلا به سرطان خون در کودکان و سرطان روده ی بزرگ و کبد در بزرگسالان را کاهش می دهد.